Tin chung 28/07/2025

Thị Trường Carbon Toàn Cầu 2025: Doanh Thu Vượt 100 Tỷ USD

Báo cáo “State and Trends of Carbon Pricing 2025” của World Bank, công bố tháng 6/2025, cho thấy thị trường carbon toàn cầu đang phát triển mạnh mẽ, với doanh thu vượt 100 tỷ USD vào năm 2024. Đây là cột mốc quan trọng, khẳng định vai trò then chốt của định giá carbon trong nỗ lực ứng phó biến đổi khí hậu và thúc đẩy phát triển bền vững.

Tổng Quan Về Định Giá Carbon 2025: Những Con Số Ấn Tượng

Định giá carbon là công cụ tài chính quan trọng, gán giá trị cho phát thải GHG nhằm thúc đẩy giảm thiểu. Báo cáo World Bank nhấn mạnh vai trò của nó trong huy động tài chính, thúc đẩy đổi mới và thu hút đầu tư, đồng thời hỗ trợ mục tiêu khí hậu và phát triển.

Năm 2024 chứng kiến những bước tiến vượt bậc:

Doanh thu kỷ lục: Lần đầu tiên, định giá carbon toàn cầu đã huy động được hơn 100 tỷ USD, cao gấp ba lần so với một thập kỷ trước (tính theo giá trị thực), dù có giảm nhẹ so với 2023.
Phạm vi bao phủ mở rộng: Định giá carbon hiện bao phủ khoảng 28% lượng phát thải GHG toàn cầu, tăng từ 24%, chủ yếu do Trung Quốc mở rộng ETS sang các lĩnh vực công nghiệp.
Phân bổ doanh thu hướng tới phát triển bền vững: Hơn một nửa doanh thu được phân bổ cho các dự án môi trường, cơ sở hạ tầng và phát triển, thể hiện xu hướng tích cực trong việc sử dụng nguồn thu carbon để thúc đẩy tăng trưởng xanh. Ngành điện hiện có hơn một nửa lượng phát thải được định giá.

Cơ Chế Định Giá Carbon và Vai Trò Đa Mục Tiêu

Tính đến đầu năm 2025, có 80 công cụ định giá carbon trực tiếp đang hoạt động trên toàn thế giới, chủ yếu dưới ba hình thức: Hệ thống Giao dịch Khí thải (ETS) với 37 hệ thống, Thuế Carbon với 43 chính sách, và các Cơ chế Tín chỉ Carbon. Các công cụ này không chỉ giúp cắt giảm phát thải khí nhà kính một cách hiệu quả mà còn đóng vai trò đa mục tiêu: tăng nguồn thu ngân sách trong nước, tạo không gian tài chính cho các ưu tiên phát triển, kích thích tăng trưởng xanh và tạo việc làm mới, cũng như huy động vốn tư nhân cho các dự án khử carbon và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bản đồ toàn cầu về các hệ thống ETS và thuế carbon đã được thực hiện, đang được phát triển hoặc đang được xem xét.

Tác Động Toàn Cầu và Xu Hướng Phát Triển Tại Các Nền Kinh Tế Mới Nổi

Báo cáo “State and Trends of Carbon Pricing 2025” đặc biệt nhấn mạnh sự chấp nhận ngày càng tăng của định giá carbon ở các nước thu nhập trung bình. Các nền kinh tế lớn như Brazil, Ấn Độ, Colombia và Thổ Nhĩ Kỳ đang có những bước tiến đáng kể trong việc triển khai các cơ chế định giá carbon. Ví dụ, Brazil đã chính thức phê duyệt luật thiết lập Hệ thống Giao dịch Khí nhà kính của mình vào tháng 12/2024, dự kiến sẽ hoạt động trong vòng 5 năm tới. Ấn Độ cũng đã ban hành các quy định chi tiết cho ETS của mình, nhắm mục tiêu giảm cường độ phát thải trong ngành công nghiệp.

Việt Nam và Khu Vực ASEAN: Tiềm Năng Phát Triển Mạnh Mẽ

Đối với Việt Nam và khu vực Đông Nam Á, báo cáo mang đến những thông tin đặc biệt quan trọng:

Việt Nam – Tiên phong trong khu vực: Việt Nam đang tích cực định vị mình để tham gia sâu rộng vào các thị trường carbon quốc tế. Báo cáo ghi nhận Việt Nam đã đẩy nhanh việc triển khai

ETS cho các lĩnh vực thuộc Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) của EU. Điều này đồng nghĩa với việc các ngành này sẽ là những đối tượng đầu tiên nhận được hạn ngạch phát thải từ chính phủ vào năm 2025 và 2026. Đây là bước đi chiến lược, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu khí hậu quốc gia. Đặc biệt, Nghị định 119/2025/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam về hệ thống giao dịch tín chỉ carbon và thị trường carbon trong nước đã tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho sự phát triển này. World Bank cũng đang hỗ trợ Việt Nam xây dựng nền tảng vững chắc cho thị trường carbon, giúp đất nước chuyển đổi mô hình phát triển để cân bằng giữa mục tiêu kinh tế và rủi ro khí hậu.

Đà phát triển tại ASEAN: Các quốc gia láng giềng trong khu vực cũng đang có những bước tiến đáng kể:

o Thái Lan: Nội các Thái Lan đã phê duyệt một loại thuế carbon mới, và dự thảo luật biến đổi khí hậu của nước này cũng bao gồm các điều khoản về việc thiết lập một CBAM tương tự như của EU.

o Malaysia: Quốc gia này đã công bố ý định đẩy nhanh việc áp dụng thuế carbon cho ngành năng lượng và sắt thép vào năm 2026.

o Philippines: Hạ viện Philippines đã đề xuất một dự luật nhằm thiết lập một ETS.

o Singapore: Đã cho phép các công ty bù đắp tới 5% nghĩa vụ thuế carbon của họ bằng tín chỉ quốc tế, với điều kiện các tín chỉ này không bị tính trùng.

Thách Thức và Cơ Hội Trong Năm 2025

Mặc dù việc áp dụng định giá carbon trong năm qua có phần chậm lại ở một số khu vực, điều này đặt ra những thách thức về việc mở rộng quy mô các cơ chế này để đạt được các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Tuy nhiên, những dấu hiệu tích cực ở các nước thu nhập trung bình cho thấy tiềm năng mở rộng đáng kể trong tương lai gần. Sự quan tâm ngày càng tăng từ khu vực tư nhân, cùng với sự phát triển của các sản phẩm bảo hiểm rủi ro chính trị cho thị trường carbon, đang góp phần giảm thiểu rủi ro và khuyến khích đầu tư.

>>>>Quý vị có thể xem toàn bộ Báo cáo tại đây.