Quy định mới về phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính cho doanh nghiệp sắt thép, xi măng và nhiệt điện như thế nào?

Vừa qua, Chính phủ chính thức ban hành Nghị định 119/2025 có hiệu lực chính thức từ ngày 1/8/2025 với nhiều điểm mới quy định về cơ chế, lộ trình phân bổ hạn ngạch cho các doanh nghiệp sắt thép, xi măng và nhiệt điện trong giai đoạn sắp tới.

Đối tượng phân bổ hạn ngạch

Các doanh nghiệp thuộc diện phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính tại Quyết định số 13/2024 được chia thành 2 nhóm. Căn cứ khoản đ, điểm 7 điều 1, Nghị định 119 quy định, các doanh nghiệp thuộc nhóm Xi măng, Sắt thép và Nhiệt điện sẽ được phân bổ hạn ngạch từ năm 2025. Các doanh nghiệp thuộc Quyết định số 13/2024 nhưng không thuộc nhóm 1 sẽ bắt đầu được phân bổ hạn ngạch từ năm 2027 trở đi.

Nguyên văn khoản đ, điểm 7, Điều 1 Nghị định 119/2025 như sau:

“đ) Sửa đổi, bổ sung khoản 4 như sau:

“4. Các cơ sở quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định này có trách nhiệm:

a) Cung cấp số liệu hoạt động, thông tin liên quan phục vụ kiểm kê khí nhà kính của cơ sở của năm 2022 theo hướng dẫn của bộ quản lý lĩnh vực trước ngày 31 tháng 3 năm 2023;

b) Tổ chức thực hiện kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở, xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở định kỳ hai năm một lần cho năm 2024 trở đi theo Mẫu số 06 Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này gửi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trước ngày 31 tháng 3 kể từ năm 2025;

c) Các nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất sắt thép, cơ sở sản xuất xi măng thuộc danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính do Thủ tướng Chính phủ ban hành xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở định kỳ hai năm một lần cho năm 2026 trở đi theo Mẫu số 06 Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này. Cơ sở quy định tại điểm này không phải thực hiện quy định tại điểm b khoản này;

d) Các cơ sở không thuộc đối tượng quy định điểm c khoản này được phân bổ hạn ngạch giai đoạn từ năm 2027 xây dựng báo cáo kiểm kê khí nhà kính định kỳ hai năm một lần thực hiện cho năm 2028 trở đi theo Mẫu số 06 Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này. Cơ sở quy định tại điểm này không phải thực hiện quy định tại điểm b khoản này.”

Các giai đoạn thực hiện phân bổ hạn ngạch phát thải cho doanh nghiệp

Tóm tắt các giai đoạn phân bổ hạn ngạch theo bảng tổng hợp dưới đây:

Theo đó, Bộ Nông Nghiệp và Môi Trường sẽ là đơn vị tham mưu, đề xuất Chính Phủ cấp hạn ngạch phát thải cho từng giai đoạn nêu trên cho từng cơ sở. Biểu mẫu cấp hạn ngạch phát thải tuân thủ theo Mẫu số 01 của Phụ lục I ban hành kèm Nghị định 119/2025.

Phương pháp phân bổ hạn ngạch

Các cơ sở phát thải khí nhà kính được phân bổ hạn ngạch quy định tại điểm a khoản 1 Điều 12 Nghị định này, cụ thể:

– Nhà máy nhiệt điện: các nhà máy nhiệt điện than, dầu và khí;

– Cơ sở sản xuất sắt thép: các cơ sở sản xuất thép thô;

– Cơ sở sản xuất xi măng: các cơ sở sản xuất clinker.

Lượng phát thải khí nhà kính trung bình trên một đơn vị sản phẩm được xác định trên cơ sở lượng phát thải khí nhà kính trên đơn vị tính sản phẩm, bao gồm kWh điện đối với nhà máy nhiệt điện; tấn thép thô đối với cơ sở sản xuất sắt thép; tấn clinker đối với cơ sở sản xuất xi măng.

Công thức tính toán chi tiết:

Nguyên văn Nghị định 119 quy định về phương pháp phân bổ hạn ngạch:

“Phương pháp xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính

a) Hạn ngạch phát thải khí nhà kính được xác định trên cơ sở mức phát thải khí nhà kính trên đơn vị sản phẩm; mục tiêu tăng trưởng của lĩnh vực; mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của lĩnh vực, cơ sở theo kế hoạch sản xuất, kinh doanh; tiềm năng giảm phát thải của cơ sở; năng lực kỹ thuật, công nghệ và tài chính của cơ sở trong thực hiện giảm phát thải khí nhà kính.

Phương pháp xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính quy định chi tiết tại Phương pháp 01 Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định này;

b) Các bộ quản lý lĩnh vực áp dụng phương pháp quy định tại điểm a khoản này để xác định hạn ngạch phát thải khí nhà kính đề xuất phân bổ cho các cơ sở.

Cơ sở được phân bổ hạn ngạch được phép trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ các-bon trên Sàn giao dịch các-bon theo lộ trình quy định tại Điều 17 Nghị định này.

Chi phí thực hiện phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính được bố trí từ nguồn ngân sách nhà nước theo phân cấp quản lý ngân sách nhà nước.”

Nguồn: Tổng hợp từ Nghị định 119/2025