Tin quốc tế 21/11/2025

Ngành Xi Măng toàn cầu đạt được mức giảm phát thải khí nhà kính 25%

Ngày 18 tháng 11 năm 2025, tại Hội nghị Khí hậu toàn cầu COP30 diễn ra tại Belem, Brazil, Hiệp hội Xi măng và Bê tông Toàn cầu (GCCA) đã chính thức công bố Báo cáo Tiến trình và Hành động Net Zero Công nghiệp Xi măng & Bê tông 2025/26. Báo cáo này không chỉ là bản cập nhật về hành trình Net Zero đầy tham vọng của ngành mà còn là một minh chứng rõ ràng về những tiến bộ đã đạt được, đồng thời đưa ra lời kêu gọi khẩn cấp tới các chính phủ trên thế giới nhằm tạo ra một khuôn khổ chính sách hỗ trợ cần thiết để đẩy nhanh mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Quá trình giảm phát thải: Thành tựu sau 4 năm hành động

Báo cáo 2025/26 được đưa ra bốn năm sau khi GCCA công bố Lộ trình Net Zero 2050, đánh dấu vai trò tiên phong của ngành xi măng và bê tông – một trong những ngành công nghiệp nặng đầu tiên lập kế hoạch giảm phát thải chi tiết. Dữ liệu mới nhất cho thấy ngành đã đạt được những thành tựu vượt trội trong việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính:

Các con số chủ chốt:

Theo dữ liệu mới nhất từ GNR (GCCA in NumbeRs) – cơ sở dữ liệu bền vững toàn cầu được thu thập bởi bên thứ ba (PwC):

Giảm Cường độ CO2: Ngành đã giảm 25% lượng CO2 trên mỗi tấn sản phẩm xi măng (cementitious) kể từ năm 1990.
Tăng cường Sử dụng Nhiên liệu Thay thế: Tỷ lệ nhiên liệu thay thế được sử dụng đã tăng gấp 12 lần so với năm 1990. Việc sử dụng các loại chất thải đô thị và công nghiệp không thể tái chế làm nhiên liệu thay thế bền vững cho lò nung xi măng là một trong những hành động được khuyến khích.
Cải thiện Hiệu quả Năng lượng: Hiệu quả năng lượng đã cải thiện 18%.
Tối ưu hóa Tỷ lệ Clinker: Tỷ lệ Clinker trên xi măng đã cho thấy sự cải thiện 10.68% kể từ năm 1990.

Những con số này chứng minh sự đổi mới và hợp tác sâu rộng trên mọi khía cạnh sản xuất của các công ty thành viên GCCA.

Các Phương pháp Giảm phát thải trong thực tiễn:

Báo cáo đã nêu bật hơn 60 dự án tiên phong trên toàn thế giới, minh họa cho các hành động giảm phát thải đang được triển khai.

Tối ưu hóa Nguyên liệu và Nhiên liệu:
- Các công ty đang thay thế nhiên liệu hóa thạch bằng vật liệu thải (nhiên liệu thay thế). Ví dụ, Votorantim Cimentos đi tiên phong trong việc sử dụng chất thải sinh khối như thân cây ngô tại nhà máy Yozgat ở Thổ Nhĩ Kỳ.
- Limak Cement đã sử dụng chất thải phá dỡ xây dựng trong sản xuất thương mại.
- CRH đã đạt được hiệu quả clinker bằng cách thay thế 20% nguyên liệu thô bằng các vật liệu thay thế tại Slovakia.
Năng lượng Tái tạo: Tăng cường sử dụng các nguồn năng lượng thay thế, điển hình là điện mặt trời đã được áp dụng tại các nhà máy Cemex ở Croatia và dự án năng lượng tái tạo của UltraTech ở Gujarat.
Bê tông Phát thải thấp và Kinh tế Tuần hoàn:
- Các đổi mới về vật liệu mới như xi măng đất sét nung (calcined clay cement) đã được thương mại hóa bởi Molins tại thị trường Tây Ban Nha và CIMPOR (công ty con của TCC Holdings) đang thúc đẩy sản xuất xi măng đất sét nung ở Châu Phi.
- Holcim và Seqens đã xây dựng khu phức hợp nhà ở xã hội 220 căn ở Paris, công trình đầu tiên trên thế giới sử dụng 100% bê tông tái chế.
- Hệ thống CARBOCATCH của Taiheiyo Cement sản xuất bê tông carbon thấp bằng cách sử dụng vật liệu thải đã hấp thụ CO2.
Thu hồi, Sử dụng và Lưu trữ Carbon (CCUS): CCUS là một công nghệ then chốt, chiếm 36% tổng kế hoạch giảm CO2 theo Lộ trình GCCA. Dự án nổi bật là việc vận hành nhà máy xi măng thu hồi carbon quy mô công nghiệp đầu tiên trên thế giới tại Brevik, Na Uy, do Heidelberg Materials khởi động vào tháng 6 năm 2025.

Lời Kêu Gọi Khẩn Cấp và Các Kiến Nghị Chính Sách

Mặc dù có những tiến bộ rõ rệt, GCCA khẳng định rằng ngành không thể tự mình thực hiện được sự chuyển đổi quy mô công nghiệp cần thiết để đạt mục tiêu Net Zero. Chính sách của các chính phủ đóng vai trò nền tảng để thúc đẩy quá trình này.

Báo cáo kêu gọi thực hiện khẩn cấp các chính sách hiệu quả, tập trung vào các kiến nghị chính sau:

Đẩy mạnh Kinh tế Tuần hoàn và Chất thải:

Sử dụng Chất thải làm Nhiên liệu: Khẩn trương triển khai các chính sách thúc đẩy sử dụng hiệu quả chất thải công nghiệp và đô thị không thể tái chế làm nhiên liệu thay thế bền vững cho lò nung xi măng.
Tái chế Vật liệu Xây dựng: Khuyến khích sử dụng chất thải phá dỡ xây dựng làm nguyên liệu thô tái chế.

Thay đổi Quy chuẩn Xây dựng và Định giá Carbon:

Thúc đẩy Bê tông và Xi măng Pha trộn: Thay đổi các quy chuẩn xây dựng hiện hành để khuyến khích áp dụng rộng rãi hơn các sản phẩm bê tông và xi măng pha trộn (blended cement and concrete), vốn có cường độ carbon thấp hơn.
Cơ chế Định giá Carbon: Thiết lập các cơ chế định giá carbon quốc gia theo định hướng thị trường. Các cơ chế này sẽ tạo động lực kinh tế để khuyến khích khử carbon và thu hút đầu tư vào các đổi mới sạch.

Bộ trưởng Công nghiệp Canada, Bà Mélanie Joly, cũng nhấn mạnh tại COP30: “Bê tông là cốt lõi của tham vọng kinh tế và nhu cầu cơ sở hạ tầng ngày càng tăng trên thế giới… Vì nhu cầu đang tăng tốc, việc khử carbon công nghiệp chưa bao giờ quan trọng hơn”.

Tầm quan trọng toàn cầu và Cam kết cho tương lai

Các công ty thành viên GCCA chiếm phần lớn công suất sản xuất xi măng toàn cầu (ngoài Trung Quốc). Tổ chức này có sự tham gia của các doanh Với việc bê tông hiện chiếm khoảng 7% lượng khí thải CO2 toàn cầu, cam kết của các thành viên GCCA nhằm giảm thiểu và cuối cùng là loại bỏ hoàn toàn lượng khí thải này là yếu tố then chốt cho mục tiêu khí hậu toàn cầu.

Báo cáo này không chỉ là một bản cập nhật về tiến trình mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng thành công trong việc khử carbon của một ngành công nghiệp nặng đòi hỏi sự hợp tác đa phương giữa ngành, chính phủ, các nhà hoạch định chính sách và các đồng minh trong môi trường xây dựng.

Liên hệ với bối cảnh Việt Nam

Việt Nam cũng đang triển khai khung pháp lý mạnh mẽ để thúc đẩy giảm phát thải, đặc biệt trong các ngành công nghiệp nặng như xi măng và vật liệu xây dựng — điều rất phù hợp với những bài học từ Báo cáo Net Zero của GCCA. Theo Nghị định 06/2022/NĐ‑CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô‑zôn, các cơ sở sản xuất (trong đó có nhà máy xi măng) phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở, xây dựng kế hoạch giảm phát thải hàng năm và báo cáo định kỳ.

Mới đây, Nghị định 119/2025/NĐ‑CP (có hiệu lực từ 1/8/2025) đã bổ sung các quy định quan trọng: phân bổ hạn ngạch phát thải CO₂ cho các nhà máy xi măng, nhiệt điện và thép cho giai đoạn 2025–2026; thiết lập hệ thống đăng ký hạn ngạch; và quy định việc chuyển nhượng hạn ngạch giữa các cơ sở.

Trong bối cảnh này, việc doanh nghiệp xi măng tại Việt Nam tiến hành kiểm kê khí nhà kính và lập kế hoạch giảm phát thải rõ ràng không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn là cơ hội để chủ động tham gia thị trường hạn ngạch carbon, nâng cao uy tín xuất khẩu và chuẩn bị cho các chính sách carbon ngày càng nghiêm ngặt.

Để tìm hiểu chi tiết hơn về các dự án và dữ liệu, độc giả có thể tham khảo trực tiếp báo cáo đầy đủ của GCCA: https://gccassociation.org/cement-and-concrete-industry-net-zero-action-and-progress-report/.